Özge Hanım; çocuk ve kitap ilişkisini bir süreç olarak ele alırsak, bebekler en erken ne zaman ve ne tür kitaplarla tanıştırılmalıdır?
Kendi hazırlayacağımız, onun bildiği nesne ya da kişilerin fotoğraflarından oluşan bir kitapla 3. Aydan sonra başlayabilirsiniz. Bu dönemde bebekler yüzükoyun pozisyondayken, kafasını dik tutup çevreye bakabilmektedir. Fotoğrafları cepli albüme koyup, fotoğrafın çıkmaması için ağız kısmını bantlayabilirsiniz. Tanıdığı nesneleri gösterip aynısının iki boyutlu halini fotoğrafta eşleştirip o nesne ya da kişi hakkında konuşun. Sizin sesinize ve elinizdeki kitaba odaklanmasını sağlayın. Sonraki aylarda başka kitaplara geçişin temelini atmış olursunuz böylece. Sayfada tek resim olan ve sizin bu resim hakkında konuşacağınız gerçek resimli kitaplarla bu dönemi çeşitlendirebilirsiniz.
Yaşamının ilk yılından sonra bebeklerin kitapla nasıl bir bağ kurmasını bekleyebiliriz?
Uykuya geçiş etkinliklerinden sakinleştirici dinginleştirici bir rolü olduğundan bir çok ebeveyn tarafından tercih edilir. 4. Aydan sonra çocuklarda uzanma, eline alma, evirme çevirme gelişir. Daha çok bir oyun, eğlence, diş kaşıma arkadaşıdır aslında... Bırakın olsun, hayatın her aşamasında zevk alacağı bir arkadaş olsun kitaplar. ( Su geçirmez, kalın malzemelerden yapılmış, ona zarar vermeyecek, bez ya da plastik kitapları oral dönemde tercih edebilirsiniz) Görsel hafızayı güçlendirecek, sizin okumanızla dil gelişimi desteklenecek kitap okuma etkinliklerini mutlaka onun kendini iyi hissettiği anlarda okuyun ki, hep bu etkinliği "huzurla" hatırlasın. Kucağınıza alın sakin bir ses tonu ile kitapta sadece gördüklerinizi anlatan kısa ve net cümleler kurun.
Peki, çocuklara kitapları sevdirmek için ne yapabiliriz?
Erken dönemde mutlaka tanıdığı ve sevdiği nesnelerin resimli kitabı olsun ki ilgisini çeksin. İlk etapta dinlemese, ilgisini çekmese bile mutlaka bıkmadan hayatındaki yerini hatırlatın. Bir iki dakika, bir iki sayfa bile olsa ona okuyun ve sizin kitapla ilgilendiğinizi görsün. Sebep sonuç ilişkisi başlayınca, olaylar hikayeler kafasında şekillenmeye başlayınca, görün bakın ilgi de gelişecektir. Sizin seçtiğiniz kadar onun da tercihi olsun. O resimleri beğenecektir zaten, siz de içeriğini. Fotoğraflarda çok absürd bir görüntü yoksa yazılara takılmadan tercih edebilirsiniz. İşte o zaman da yazıları okumayıp, resimde gördüklerinizi anlayarak hikaye kurmanız gerekecektir.
Özge Hanım, piyasada birçok farklı kitap bulunuyor; oyuncaklı, sesli, ışıklı kitaplar hakkındaki fikriniz nedir?
Sevdirme amaçlı olabilir ancak piyasadaki kitapların seslerine dikkat edin bir süre sonra detone tonları olup rahatsız edici sesler çıkartabiliyorlar, ses algısı açısından, doğru tonlamaların ve kelimedeki seslerin doğru telaffuzu açısından ses ve pil durumunu kontrol edin. Kitaplara ilgi geliştirme açısından artık çok fazla seçenek bulunmakta.
Kitaplar çocuğun gelişiminde nasıl bir rol oynar?
Hayal gücü, dil gelişimi, duyguları anlama ve kendini ifade edebilme, farklı düşünce yapılarını anlama anlamlandırma gibi farklı becerileri desteklediği gibi, ebeveynlerle, okulda arkadaşlarla okunduğunda da, kaliteli zaman etkinliği olarak sosyal yönü de ortaya çıkmaktadır.
Çocuklara kitap okuma alışkanlığını nasıl kazandırabiliriz? Bunda ebeveynin rolü nedir?
Örnek olmanın haricinde , çocuğun kitapta kendine dair bir şeyler bulması da gerekir. Dinozorları seviyorsa dinozorlu bir kitap, sevdiği bir kahraman varsa, o kahramanın olduğu bir kitap alarak, merak ve ilgi duyması sağlanabilir. Yaş ve ilgiler değiştikçe, kitaba olan ilgi de değişecektir. Çocuğumuzu iyi tanımalı, nelere ilgisinin olduğunu iyi takip etmeli ve desteklemeliyiz.
Peki son olarak; Hangi yaş gruplarına hangi tür kitapları tavsiye edersiniz?
0-1 yaş dayanıklı malzemeden yapılmış, gerçek nesne resimlerinin olduğu kitaplar
1-2 yaş resme baktığınızda olayın resimlerle iyi resmedildiği kitaplar
2-3 ilgi ve dikkatin gelişmeye başladığı bu dönemde ilgi alanına göre seçilmiş kitap
3-4 neden sonuç ilişkili hikayeler,
4+ basit , bilimsel açıklayıcı kitaplar, hikayeler
Sonra zaten hayatımıza test kitapları, ders kitapları vb girmekte, ne olursa olsun her yaşa her zevke uygun bir kitap mutlaka vardır. İşte onu bulup, kitap dünyasına açılan kapıyı aralamak ve genişletmek için, çocuğumuzla mutlaka (özellikle 2 yaşından sonra) kitapçıya gitmeli ve seçmesine fırsat vermeliyiz.
Kitaplarla dolu rengarenk günlerimiz olsun.
Verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ederiz.
Teşekkürler ... Çok doyurucu bir sohbetti...
YanıtlaSil